Bu geniş yelpaze sayesinde; yetenek yönetimi ile ilgili çalışmaları da oldukça zor günler bekliyor.
Kafa karıştırıcı ve herkesin de farklı tanımı olacağının farkında olduğum için, sizlere bir araştırmadan örnekler de vererek bu konuda bir çerçeve çizmeye çalışacağım.
Burning Glass, işverenlerin ne gibi dijital beceriler talep ettiğini anlamak için İngiltere’deki milyonlarca iş ilanını analiz etmiş.
Bu analizin bir sonucu olarak, raporlarında ‘dijital beceriler’ ile ilgili üç belli başlı konuyu gündeme getirmiş.
1-Dijital beceriler neredeyse evrensel gereksinimlerdir.
2-Dijital beceriler daha yüksek ücret için kapı açar.
3- Belirli dijital beceriler, çalışanların dijitalleşme nedeni ile işsiz kalmalarını önler.
Ülkemizde bir yanlış anlaşılmayı ortadan kaldırmak amacı ile bir noktayı özellikle vurgulamak isterim.
Dijital beceriler sadece yüksek becerili işler için gerekli değildir. Artık tüm işgücü piyasasında, giriş seviyesindeki çağrı merkezi çalışanlarından gelişmiş bilgi teknolojisi rollerine kadar değişen bir çok görev için gereklidir.
Yapılan araştırma ise, düşük beceri isteyen işlerde bile, ilanların %75’inin dijital becerilere ihtiyaç duyduğunu göstermiştir.
Orta beceri isteyen işlerde %85 ve yüksek beceri isteyen işlerde ise %83 düzeyinde dijital becerilere ihtiyaç duyulduğu ortaya çıkmıştır.
Biliyorsunuz, dijital beceriler deyince sadece beyaz yaka çalışanların bu becerilere sahip olması gerektiğini düşünürüz. Ancak bu büyük bir yanılgı. Doğal olarak bu yanılgı, hangi görevdekileri geleceğe hazırlayacağımız yönündeki reçetelerimizin de eksik kalmasına neden olmaktadır.
Örneğin, Microsoft Excel genellikle danışmanlar ve finanscılar için en önemli beceri olarak görülürken gerçekte, yönetim kademesinden tutun sekreterlere kadar herkesin kullanması gereken bir araçtır.
Bunun gibi, mavi yaka çalışanların da becerilerini artırmanın zamanı geldi de geçiyor. Mesela depo çalışanları genellikle, envanter yönetim sistemlerini kullanmak zorunda kalıyorlar. Ya da kullanabilenleri biraz daha yüksek maaş alabiliyor değil mi?
Ya da vasıflı, vasıfsız olarak kategorilendirip; farklı sosyal haklara, ücret kademelerine, prim sistemine dahil edilebiliyorlar.
Ayrıca araştırma; dijital becerilerini kullananların, kullanmayanlara oranla %29 daha yüksek bir ücret ile çalıştıklarını ortaya koymuş.
Araştırmada biraz daha detaylı inceleme yapılarak; düşük beceri gerektiren pozisyondaki birinin, dijital becerilerini de işe katması halinde, çalışma arkadaşından %14 oranında daha fazla, aynı şekilde, orta beceriye ihtiyaç duyulan pozisyondakiler %19 ve yüksek beceri ihtiyacı duyan pozisyondakiler de %33 daha fazla ücret aldıkları ortaya konmuş.
Tüm mesleklerin temel dijital becerilere ihtiyacı olsa da, belirli dijital beceriler orta ve yüksek becerili işlere açılan bir kapı niteliğini taşıyor.
Birçok orta ve yüksek beceriye ihtiyaç duyan görevlerde çalışanların; işin kalbinde yatan önemli bir dijital beceriye sahip olmaları gerekiyor.
Örneğin tasarımcıların, Adobe Photoshop kullanmayı bilmeleri gerekirken, mühendisler AutoCAD’i öğrenmek zorunda veye pazarlamacılar, insan kaynakları uzmanları, endüstri mühendisleri, istatistikçiler vs hangi mesleğe bakarsanız mutlaka hepsinin en az bir programı hakkıyla kullanabiliyor olmaları gerekir.
Düşük beceri gerektiren işlerin % 18’inde, orta beceri gerektiren işlerin % 59’unda ve yüksek beceri gerektiren işlerin % 67’sinde bir veya daha fazla spesifik dijital beceri gerekli olduğu yine araştırma sonuçlarından…
Artık, sadece kariyerini ilerletmek ve daha yüksek becerilere sahip olup daha da yüksek ücretlerle başarıyı yakalamak için değil, işini yapabilmek için bile bu dijital becerilere sahip olmamız gerekir.
Teknolojinin yükselişi, işlerin geleceği hakkında da yoğun tartışmalara yol açıyor. Hepimizin bildiği tartışmalardan; dijital teknoloji istihdam yaratacak mı, roller yeniden mi tanımlanacak, yoksa işimizi elimizden mi alacak, gibi endişeler uzun bir süre daha konuşulacak gibi duruyor.
Özellikle bazı meslek grupları otomasyonun işlerini nasıl etkileyebilecekleri konusunda endişeliler. Bir işte talep edilen dijital becerilerin türü otomasyon riskini belirler. Teknoloji geliştikçe, bazı dijital araçlar belirli görevlerin otomatikleşmesine yardımcı olur.
Gelişen teknoloji ve yapay zeka (her gelişen teknoloji, yapay zeka değildir) bazı sektörler ve bazı roller için bir risk teşkil ediyor elbette.
Ama aynı tehditi, fırsata da çevirmek mümkün.
Daha yüksek beceri düzeyine ihtiyaç duyan pozisyonlar ve belirli dijital becerileri gerçekleştirenler tarafından yürütülen işler, yalnızca temel beceriler gerektiren pozisyonlara kıyasla, otomasyon açısından daha düşük risk altındalar.
Araştırmada; yalnızca temel dijital beceriler gerektiren pozisyonların, teknoloji karşısında işlerinden olma riskleri %80 iken, orta ve yüksek beceri düzeyindeki pozisyonların, sırasıyla %33 ve %51 olduğu belirlenmiş.
Bu sonuç, dijital becerilerimizin yeterliliğini artırmanın gerekliliğini net bir şekilde ortaya koymuş.
Örneğin dijital pazarlama alanında çalışanlar; arama motoru optimizasyonu, kullanıcı deneyimi tasarımı ve web analitiği gibi bir dizi üst düzey özel dijital beceriye sahip olmaları, bunların nasıl en etkili şekilde uygulanabildikleri konusunda sistem bilgisi ile birleştirerek kazandıkları yetkinlikler sayesinde, kendilerini teknoloji yardımı ile teknolojiden koruyabilirler.
Aynı şekilde İK uzmanlarını da örnek olarak verebiliriz. Edindikleri excel bilgisi kendilerini her ne kadar bugüne kadar getirmiş ise de, karmaşıklaşan veri yapısı, raporlama zorluğu, dataların güncelliğinin sağlanmasındaki zorluklar artık insan kaynakları yazılımlarını hakkıyla kullanmak zorunda bırakacaktır.
Bu noktada da, insan kaynakları uzmanlarını; excel bilen ve bir İK sistemini kullanabilen, temel dijital becerilere sahip olanlar ile aynı İK birimleri içerisinde İK sistemlerinde proje yürüten, sistemsel kavramları ve uygulamaları dijital ortama dönüştürebilen gelişmiş dijital becerilere sahip olanlar olarak ikiye ayırmak gerekmektedir. Hangisinin daha uzun mesleğini sürdüreceği ve yüksek ücret alabileceği yukarıdaki araştırma sonucunda net bir şekilde ortaya konmuştur.
Kısacası, kariyer artık dijital becerilerden ayrı bir yolda ilerleyemez. Ve hangi pozisyonda olursa olsun; teknolojinin getirdiklerini fırsat olarak değerlendirip, kendisini teknolojinin olası tehditlerinden koruyabilenler geleceğin dijital yakaları olacaktır.
